We tried to evaluate the effects of antiepileptic drugs on bone metabolism by determihihg serum levels of calcium (CA), phosphorus (P), alkalen phosphatase (ALP) and parathyroid hormone (PTH) with bone mineral density (BMD) in our patients using long-term antiepileptic drugs and compare them with the healthy control group. In our study 50 patients with idiopathic epileptic syndrome followed up at our Hospital’s Pediatrıcs Clinic and control group of 40 cases were included. In both groups serum Ca, P, ALP and PTH levels and BMD were determined and compared. We found a statistically significant difference regarding serum ALP and PTH levels among two groups (p=0,0001), (p=0,0001). BMD Z scores and bone mineral loss of the patients group were not found to be statistically different from the control group (p=0,22), (p=0,1), (p=0,09). Among the patients receieving valproic acid and carbamazepin serum Ca, P, ALP and PTH levels were not found to be different (p=0,4), (p=0,7), (p=0,79). BMD values of patients receiving valproic acid were significantly lower than BMD of patients receiving carbamazepine. In patient’s group the BMD of girls was found to be statistically significantly lower than the boys (p=0,02). We concluded that bone metabolism of patients receiving valproic acid were affected more than the ones receiving carbamazepine and girls were affected with a much higher degree. Bone metabolism disorders due to antiepileptics may be detected by early biochemical tests and yearly BMD determinations may be helpful due to the growing nature of skeletal system in children.
Antiepileptik ilaçların kemik metabolizmasına etkilerinin değerlendirilmesi
Çalışmamızda uzun süreli antiepileptik ilaç kullanan olgularımızın serum kalsiyum (Ca), fosfor (p), alkalen fosfataz (ALF) ve paratiroid hormon (PTH) düzeylerini tespit etmeyi, kemik mineral yoğunluğu (KMY) değerlerini ölçerek sağlıklı kontrol grubuyla karşılaştırmayı amaçladık. Çalışmamıza Hastanemiz Çocuk Polikliniğinde idiopatik epileptik sendrom tanısıyla izlenen 50 hasta ile 40 kontrol olgu dahil edildi. Olguların serum Ca, P, ALP, PTH düzeylerini ve KMY’lerini tespit ederek iki grubun değerlerini karşılaştırdık. Hastaların serum ALP, PTH değerlerinin kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu tesbit edildi (p=0,0001), (p=0,0001). Hastaların KMY değerleri, Z skoru, kemik mineral kaybı kontrol grubuyla karşılaştırıldığında ilişki saptanmadı (p=0,22), (p=0,1), (p=0,09). Valproik asit ve karbamazepin kullanan hastaların Ca, P, ALP, PTH düzeyleri arasında anlamlı fark saptanmadı (p=0,4), (p=0,7), (p=0,79). Valproik asit kullanan hastaların KMY değerleri karbamazepin kullananlarınkinden anlamlı farkla düşük saptandı (p=0,01). Hasta grubunda KMY değerleri kız hastalarda anlamlı düşük idi (p=0,02). Karbamazepin kullanan hastalarda kemik metabolizması valproik asit kullananlara göre daha az etkilenirken, kız hastaların daha fazla etkilendiği saptandı. İlaç kullanımına bağlı kemik metobolizması bozukluklarının saptanmasında biyokimyasal testlerden erken dönemde yararlanılabileceğimizin, büyüyen kemik yapısından dolayı gelişebilecek bozuklukların yıllık KMY değişimine göre izlemin faydalı olabileceği düşüncesine varılmıştır.