.png)
Adolescent friendly health services should be accessible, approachable, acceptable, appropriate and affordable. Health centers are found acceptable, approachable and appropriate by adolescents if they are designed for them and have health professionals with necessary knowledge and skills on special health needs of adolescents. In these health centers, both medical and social services could be offered to the adolescents. Thus, psychologists and social workers should be working together with physicians and nurses in adolescent friendly health centers. Whatever the reason for a physician to meet with an adolescent is, her/his aim should be to evaluate general health of the adolescent including risk behaviors besides the evaluation of the actual reason of the adolescent’s visit. This visit should also be accepted as an opportunity for the adolescent to learn about being healthier and building healthier life style and besides health guidance services should be offered. Complying with confidentiality is important for adolescent health services. Psychosocial evaluation is an important element of adolescent friendly health services. “HEADSSS” is a widely used instrument for psychosocial history taking. This instrument was named with the initials of the words “home”, “education”, “activities”, “drug use”, “sex”, “suicidality” and “safety”. HEADSSS is a psychosocial screening tool which screen basic areas that can cause stress in an adolescent’s life and is suitable for clinical use. Because this instrument screens individual risk, it can be used for all adolescents. In summary, a physician who screens an adolescent both for medical and social problems, who determines the adolescent’s priorities together with him/her and who takes effective intervention and prevention measures in an adolescent friendly environment, could play an important role in protecting and promoting the adolescent’s health.(Turk Arch Ped 2011; 46 Suppl: 1-3)
Ergen dostu sağlık hizmetleri
Ergen dostu sağlık hizmetleri bulunabilir, ulaşılabilir, yaklaşılabilir, kabul edilebilir, uygun ve ödenebilir olmalıdır. Sağlık hizmetlerinin ergenler tarafından kabul edilebilir, yaklaşılabilir ve uygun bulunabilmesi ise hizmetlerin sunulduğu ortamın onlar için hazırlanmış olmasına ve hizmeti sunanların da onlara özgü sağlık gereksinimleri hakkında bilgi ve beceri sahibi olmasına bağlıdır. Sağlık merkezine başvuran ergene sağlık hizmetleri ve sosyal hizmetler bir arada sunulabilmelidir. Bu nedenle ergen dostu sağlık merkezlerinde hekim ve hemşirenin yanı sıra psikolog ve sosyal hizmet uzmanı da bulunmalıdır. Ergenlere hizmet sunan ekipte en az bir kişinin değişmeden kalması da hizmetin başarısı açısından önemlidir. Herhangi bir nedenle bir ergenle karşılaşan hekimin amacı ergenin hekime başvuru nedeninin değerlendirilmesinin yanı sıra riskli davranışlar dahil ergenin genel sağlık durumunu değerlendirmek olmalıdır. Aynı zamanda bu ziyaret ergenin daha sağlıklı olmayı öğrenmesi ve sağlıklı bir yaşam biçimi geliştirebilmesi için de bir fırsat olarak kabul edilmeli ve sağlık danışmanlığı hizmetleri de sunulmalıdır. Ergen sağlık hizmetlerinde gizlilik ilkesine uyulması önemlidir. Ergen dostu sağlık hizmetlerinin önemli bir parçasını psiko-sosyal değerlendirme oluşturmaktadır. Psikososyal öykü alınırken yaygın kullanılan araçlardan biri “HEADSSS” dir. Bu araç ev ”home”, eğitim “education”, etkinlikler “activities”, madde kullanımı “drug use”, cinsel davranışlar ve cinsel kimlik “sex”, intihar eğilimi “suicidality” ve güvenlik “safety” kelimelerinin baş harfleri yan yana getirilerek adlandırılmıştır. “HEADSSS” ergenlerin yaşantılarında stres kaynağı olabilecek temel alanlara değinen, klinik kullanıma oldukça uygun bir psikososyal tarama aracıdır. Bu araç kişisel riski tarafından her ergene uygulanabilir. Sonuç olarak, ergen dostu bir ortamda ergenin medikal ve psikososyal sorunllarını tarayan, onunla birlikte önceliklerini saptayan ve etkin önleme ve müdahale çalışmalarında bulunan bir hekim, ergenin sağlığının korunması ve iyileştirilmesinde çok önemli bir rol oynayabilir.(Turk Arş Ped 2011; 46 Suppl: 1-3)