Aim: Extrapulmonary tuberculosis is observed more frequently and leads to complications with a higher rate in children compared with adults because the risk of lymphohematogen spread is higher. In this study, the clinical, laboratory, and radiologic findings and treatment outcomes were evaluated in pediatric patients who were followed up in our clinic with a diagnosis of extrapulmonary tuberculosis.
Material and Methods: Seventy patients aged 0–18 years who were followed up with a diagnosis of extrapulmonary tuberculosis between 2008 and 2017 in the Division of Pediatric Infectious Diseases in our hospital were examined retrospectively.
Results: The median age of the patients was 8,8 (range, 0,4–17) years and 47.1% were female (n=33). Twenty-seven patients (38.6%) were aged 0–4 years, 15 (21.4%) were aged 5–9 years, and 28 patients (40%) were aged 10–18 years. Forty-four patients (62.9%) were diagnosed as having extrapulmonary tuberculosis and 26 (37.1%) had pulmonary + extrapulmonary tuberculosis. The most common form of extrapulmonary tuberculosis was extrathoracic lymphadenopathy, which was found in 22 patients (31.4%). The other patients were diagnosed as having musculoskeletal system tuberculosis (n=10, 14.3%), gastrointestinal system tuberculosis (n=9, 12.9%), miliary tuberculosis (n=8, 11.4%), intrathoracic lymphadenopathy (n=7, 10%), renal tuberculosis (n=6, 8.6%), central nervous system tuberculosis (n=5, 7.1%), and pleural tuberculosis (n=3, 4.3%). Among a total of 58 patients in whom tuberculin skin test and interferon gamma release tests were studied together, tuberculin skin test positivity (n=37, 63.8%) was found with a higher rate compared with interferon gamma release test positivity (n=32, 55.2%), but the difference was not statistically significant (p=0.35). The median treatment period was 12 (range, 6–24) months. Among the patients whose treatments were terminated, improvement was observed in 52 patients (74.2%) and the development of sequela was observed in six patients (8.5%). Two patients who were diagnosed as having central nervous system tuberculosis (2.8%) died.
Conclusion: Clinical, laboratory, and radiologic data should be evaluated together when making a diagnosis of extrapulmonary tuberculosis in children. Interferon gamma release tests alone are not superior to tuberculin skin test, but should be considered to be used in combination in the diagnosis.
Çocuklarda akciğer dışı tüberküloz olgularının değerlendirilmesi: tek merkez deneyimi
Amaç: Çocuklarda, lenfohematojen yayılım riskinin yüksek olması nedeniyle akciğer dışı tüberküloz erişkinlere göre daha sık gözlenmekte ve daha fazla komplikasyona yol açmaktadır. Bu çalışmada, kliniğimizde akciğer dışı tüberküloz tanısı ile izlediğimiz çocuk olguların klinik, laboratuvar ve radyolojik bulguları ile tedavi sonuçları değerlendirilmiştir.
Gereç ve Yöntemler: Hastanemiz Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı’nda 2008–2017 yılları arasında akciğer dışı tüberküloz ile izlenen 0–18 yaş arası 70 olgu geriye dönük olarak incelendi.
Bulgular: Yaş ortancası 8,8 (0,4–17) yıl olan olguların %47,1’i kız (n=33) idi. Sıfır–4 yaş arası 27 olgu (%38,6), 5–9 yaş arası 15 olgu (%21,4), 10–18 yaş arası 28 olgu (%40) vardı. Kırk dört olgu (%62,9) akciğer dışı tüberküloz, 26 olgu (%37,1) akciğer+akciğer dışı tüberküloz tanısı almıştı. Yirmi iki olguda (%31,4) en sık toraks dışı lenfadenopati saptandı. Diğer olgular sıklık sırasına göre; kas-iskelet sistemi (n=10, %14,3), gastrointestinal sistem (n=9, %12,9), miliyer (n=8, %11,4), toraks içi lenfadenopati (n=7, %10), renal (n=6, %8,6), merkezi sinir sistemi- (n=5, %7.1) ve plevra tüberkülozu (n=3,%4.3) tanıları almıştı. Tüberkülin deri testi ve interferon gamma salınım testi birlikte çalışılan toplam 58 olguda, tüberkülin deri testi pozitifliği (n=37, %63,8) interferon gamma salınım testi pozitifliğine göre (n=32, %55,2) daha fazlaydı, ancak istatiksel olarak anlamlı bulunmadı (p=0,35). Olguların ortanca tedavi süresi 12 (6–24) ay idi. Tedavisi sonlandırılan olguların 52’sinde (%74,2) iyileşme, altısında (%8,5) sekel gelişimi izlendi. Merkezi sinir sistemi tüberkülozu tanılı iki olgu (%2,8) yaşamını kaybetti.
Çıkarımlar: Çocuklarda akciğer dışı tüberküloz tanısı konulurken klinik, laboratuvar, radyolojik veriler birlikte değerlendirilmelidir. Interferon gamma salınım testleri tek başına tüberkülin deri testine üstün olmayıp, tanıda birlikte kullanılması düşünülmelidir.
Cite this article as: Kaba Ö, Kara M, Odacılar CA, et al. Evaluation of cases of pediatric extrapulmonary tuberculosis: a single center experience. Turk Pediatri Ars 2019; 54(2): 86–92